Ktoś zostawił w lesie 2 miliony ton śmieci. Rusza cię to? A powinno!

Zbliża się Wielkanoc, ale zdecydowanie nie takie prezenty chcieliby znajdywać w lesie pracownicy Straży Leśnej. Podczas patrolu przedstawiciele tej służby trafili na hałdę części samochodowych porzuconych pomiędzy drzewami. Odkrycia dokonali leśnicy z Nadleśnictwa Antonin w leśnictwie Mariak niedaleko drogi gminnej w okolicach Sośni.

„Wciąż rzucają się w oczy śmieci przy leśnych drogach. Zresztą jak mogą się nie rzucać, jak całe ich hałdy lądują w lesie” – pytają retorycznie pracownicy Lasów Państwowych.

Śmieci znikają, ale problem nie

Choć regularnie można natrafić na kampanie piętnujące zaśmiecanie lasów, to nadal problem jest ogromny. Obrazują to liczby. W 2019 roku z polskich lasów wywieziono 2 miliony ton śmieci (108 tysięcy metrów sześciennych), co kosztowało prawie 20 milionów złotych. To gigantyczne liczby.

Aby lepiej je zobrazować, autorzy podcastu „Między drzewami” tworzonego przez pracowników Lasów Państwowych, w odcinku „Las to nie śmietnik” dokonali kilku porównań. Wagon towarowy może pomieścić około 72 metrów sześciennych ładunku. Zatem, aby załadować ten cały śmietnik, trzeba by wypełnić 1 500 wagonów. Gdyby je ustawić jeden za drugim, osiągnęłyby długość 21 kilometrów. Mniej więcej taki dystans dzieli Ostrów Wielkopolski od Antonina.

Z wyliczeń Lasów Państwowych wynika, że w latach 2013-2017 liczba tysięcy metrów sześciennych śmieci sprzątniętych z lasów spadała z poziomu ponad 120 do 114,3. Jednocześnie wzrastały koszty wydane na ich usunięcie, zbliżając się do 20 milionów złotych.

Łapią się za głowy

Opony, części samochodowe, wersalki, lodówki, dywany, gruz, kilogramy zepsutych ryb, owoców, jaj… To widok, z którym regularnie spotykają się pracownicy Lasów Państwowych na terenie całej Polski. Tak, pracują w lasach, ale – dzięki niestrudzonej aktywności części rodaków – częściowo także na wysypiskach śmieci, bo to właśnie oni muszą zadbać nie tylko o przyrodę, ale też o uprzątnięcie z lasów tego bałaganu.

Czy wysypujecie śmieci na środku salonu między kanapą a telewizorem? A praktykujecie to u rodziny lub znajomych? To dlaczego robicie to w domach zwierząt? – można by zapytać. Ale na te pytania prędzej odpowiedzą ci, którzy lasy sprzątają, niż ci, którzy wyrzucają do nich śmieci. Ci ostatni niewiele sobie z tego robią. Skąd taki wniosek? Gdyby było inaczej, postępowaliby w zgoła odmienny sposób.

Leśniczy nie potrafią sobie wytłumaczyć ani zrozumieć, toku rozumowania osób, które wyrzucają śmieci do lasów. – W jednym przypadku złapałem się za głowę. Podczas akcji sprzątania lasów znaleźliśmy z młodzieżą odpady chyba z jakiegoś sklepu rowerowego. Jakby ktoś go zlikwidował. Mieliśmy pompki, sprzęt do rowerów, dętki, opony. Nie wiem, czy komuś się wysypało. To nie były nowe rzeczy, ale wyglądały właśnie jakby pochodziły z jakiego zlikwidowanego sklepu z rowerami – mówił w programie Ekologika leśnika w Telewizji Proart, tworzonego wspólnie z Nadleśnictwem Antonin Marcin Gonera, leśniczy leśnictwa Cieszyn.

Niektórym może się wydawać, że skoro problem zniknie im z oczu, to zniknie całkowicie. Nieprawda. To bardzo złudny ogląd sytuacji, który prowadzi do tego, że kwotę 20 milionów złotych wydaną przez Lasy Państwowe w 2019 roku na wywiezienie z nich śmieci, zapłaciliśmy wszyscy po trochu. Dołożyły się też do tego zwierzęta. Niewykluczone, że zdrowiem i życiem.

Śmieci nie znikają. Śmieci się rozkładają. Setki lat*:

• szklana butelka – 500 lat,
• plastikowa butelka – 450 lat,
• opona samochodowa – 300 lat,
• puszka – 100 lat,
• reklamówka – 15 lat,
• sztuczna choinka i styropianowy kubek – nie rozkładają się wcale!

Szkodzimy zwierzętom

Śmieci w lesie to nie tylko nieznikające odpady, ale też śmiertelne zagrożenie dla istot żywych. Mogą się one przyczynić do wzniecenia pożaru, skażenia wód pitnych, skażenia gleby i rozwoju groźnych bakterii. Ale to dopiero początek długiej listy niebezpieczeństw, z których osoby śmiecące w lesie (ale nie tylko) nie zdaje sobie z tego sprawy. – Elementy metali lub szkła mogą ranić zwierzęta, a kawałki sznurków lub lin są przenoszone przez ptaki do gniazd, na skutek czego dochodzi do zaplątania się piskląt – tłumaczy Maciej Duda, inżynier nadzoru Nadleśnictwa Antonin.

To jednak nie wszystko. W miejscach, w których znajdują się śmieci, odnotowuje się podwyższone skupienie metali ciężkich. Można też spotkać na hałdach odpadów cynk oraz rtęć.

Zobacz odcinek programu „Ekologika leśnika” poświęconego zanieczyszczaniu lasów

Pomyśl. Twoje dziecko będzie musiało po tobie posprzątać

Nadleśnictwo Antonin wydaje nawet 40 tysięcy złotych rocznie na pokrycie kosztów związanych ze sprzątaniem odpadów z lasów. Najbardziej kosztowna jest utylizacja chemikaliów. Wypełnione nimi beczki też trafiają w takie miejsca, choć nigdy nie powinny się tam znaleźć.

Coraz częściej organizowane są oddolne akcje sprzątania lasów. Organizują je pracownicy Lasów Państwowych, którzy prowadzą też edukację ekologiczną. Regularnie po prostu mieszkańcy okolicznych lasów decydują się na wyjście z domu z workami, aby posprzątać to, co ktoś inny bezmyślnie wyrzucił.

Kto zatem przywraca normalność po aktach skrajnej nieodpowiedzialności „leśnych śmieciarzy”? Sąsiedzi, rodzina, a nawet dzieci. A to często one najbardziej przestrzegają zasad ekologii i dbania o środowisko naturalne. Warto, aby każdy, komu bliskie jest zaśmiecanie lasów, zastanowił się nad tym. Czas najwyższy, aby 2 miliony ton śmieci nie było tylko liczbą, ale przyczynkiem do zaciągnięcia hamulca na myśl o karygodnym zachowaniu, jakiego możesz się (ponownie) dopuścić.

* dane pochodzące z Lasów Państwowych