STANISŁAW MIKOŁAJCZYK

Stanisław Mikołajczyk był wybitnym politykiem i premierem rządu RP związanym z południową Wielkopolską. Urodził się 18 lipca 1901 roku w Dorsten-Holsterhausen, w Niemczech, w rodzinie emigrantów z powiatu pleszewskiego Stanisława (z zawodu górnika) i Zofii z domu Parysek. Na obczyźnie rozpoczął edukację w szkole powszechnej. W 1908 roku rodzina wróciła do Polski. Stanisław wychował się w okolicach Dobrzycy koło Pleszewa. Ukończył kurs Szkoły Rolniczej w Swarzędzu oraz Uniwersytet Towarzystwa Czytelni Ludowych w Dalkach koło Gniezna. Był uczestnikiem Powstania Wielkopolskiego i wojny polsko-bolszewickiej. Po powrocie z wojska pracował na roli w Strzyżewie. W dniu 21 października 1924 roku w kościele św. Tekli w Dobrzycy wziął ślub z Cecylią Ignasiak (1901-1951), z którą miał syna Mariana. Działalność polityczną rozpoczął w 1922 roku, wstępując do Polskiego Stronnictwa Ludowego ,,Piast’’ i pełniąc funkcję sekretarza koła partii w Dobrzycy. W 1927 roku założył Wielkopolski Związek Młodzieży Wiejskiej i aktywnie działał w Wielkopolskim Towarzystwie Kółek Rolniczych. W 1930 roku kupił gospodarstwo rolne w Międzylesiu koło Wągrowca, zostając w tym czasie członkiem Rady Naczelnej PSL ,,Piast’’ oraz posłem na sejm. W dniu 23 sierpnia 1931 roku jako członek władz centralnych brał udział w zjeździe okręgowym Stronnictwa w Ostrowie, na którym wygłosił referat poświęcony aktualnym tematom gospodarczym. Od 1935 roku pełnił funkcję prezesa Naczelnego Komitetu Wykonawczego Stronnictwa Ludowego. W sierpniu 1937 roku kierował strajkiem chłopskim, za co został skazany na cztery miesiące więzienia. Był uczestnikiem kampanii wrześniowej 1939 roku, a po agresji sowieckiej na Polskę przebywał na uchodźstwie we Francji i Wielkiej Brytanii. Po śmierci generała Władysława Sikorskiego był premierem rządu RP na uchodźstwie. Bezskutecznie usiłował uzyskać porozumienie z ZSRR dotyczące polskiej granicy wschodniej. Po konferencji jałtańskiej przystąpił do Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej jako wicepremier i minister rolnictwa. W latach 1945-1947 był przywódcą PSL i posłem do Krajowej Rady Narodowej. 3 grudnia 1945 roku jako wicepremier przyjechał do Dobrzycy na chrzciny swojego krewnego Kazimierza Ignasiaka, którego został ojcem chrzestnym. Po sfałszowanych wyborach do Sejmu Ustawodawczego został ostrzeżony o zagrożeniu aresztowaniem i karą śmierci. 17 października 1947 roku zwrócił się do ambasady Stanów Zjednoczonych o pomoc w ewakuacji za granicę. Trzy dni później został (m.in. przez Ostrów) potajemnie dowieziony do Gdyni i przemycony na pokład statku Baltavia, na którego pokładzie opuścił kraj. Po ucieczce został pozbawiony obywatelstwa polskiego. Przywrócono mu je dopiero pośmiertnie w 1989 roku. Był jednym z najbardziej znanych polityków emigracyjnych  z Europy Środkowej, m. in. dzięki  opublikowanym wspomnieniom ,,Zniewolenie Polski’’. Zmarł 13 grudnia 1966 roku w swoim domu pod Waszyngtonem. W 2000 jego prochy zostały sprowadzone do Polski i spoczęły na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu. W Ostrowie przy Placu Rowińskiego 3 znajduje się tablica upamiętniająca, że w tej kamienicy Stanisław Mikołajczyk prowadził działalność. Tradycją stały się coroczne Zaduszki Mikołajczykowskie w Dobrzycy. W centrum tej miejscowości  znajduje się jego pomnik.