Eksperci są zgodni. Mamy epidemię żółtaczki pokarmowej

W zeszłym roku odnotowano w Polsce 35 przypadków zakażenia żółtaczką pokarmową. W tym roku tylko do końca września było ich aż 1685. Powoli zaczyna brakować szczepionek, a eksperci mówią już o epidemii.

WZW typu A to choroba zakaźna. Szacuje się, że stanowi połowę wszystkich zapaleń wątroby. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową. W Polsce w tym roku zakażonych zostało 1685 osób. Eksperci wołają na alarm, mówiąc o epidemii.

Wirus najszybciej rozwija się w krajach gdzie są złe warunki sanitarne, szczególnie w szkołach, domach dziecka czy przedszkolach. WZW przenoszone jest za pośrednictwem brudnych rąk czy zakażonej żywności.

Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu A dochodzi najczęściej drogą pokarmową (fekalno-oralną). Ma to najczęściej związek ze spożyciem: skażonej wody – może to być woda w postaci kostek lodu, które wcześniej zostały skażone przez osoby wydalające wirusa HAV razem ze stolcem (woda nie została odpowiednio zdezynfekowana).

Do innych czynników zakażenia (chodź znacznie rzadszych) możemy zaliczyć:

• bezpośredni kontakt z osobą zakażoną;
• zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu A poprzez stosunek seksualny (najczęściej dotyczy homoseksualnych mężczyzn);
• kąpiel w zakażonej wodzie;
• przetaczanie osocza;
• wykonywanie tatuażu;
• poddanie się akupunkturze (igły).

Objawy kliniczne wirusowego zapalenia wątroby typu A:

• ból stawów, ból gardła,ból brzucha,
• nudności, wymioty,
• gorączka, osłabienie,
• biegunka,
• brak apetytu,
• żółtaczka, świąd skóry,
• ciemnomocz, odbarwiony kał.

W okresie inkubacji wirusowego zapalenia wątroby typu A pojawiają się utrata łaknienia oraz nudności. Jednocześnie może wystąpić uczucie ogólnego zmęczenia chorego, bóle mięśni i stawów czy stany podgorączkowe. Po kolejnych 7 dniach występują objawy typowe dla zapalenia wątroby.

U bardzo wielu chorych występują również mdłości, wymioty, a niekiedy – zwłaszcza u dzieci – pojawia się biegunka lub nieżyt górnych dróg oddechowych z powiększonymi węzłami chłonnymi.

W miarę rozwoju zapalenia wątroby typu A na skutek uszkodzenia pracy komórki wątrobowej ciemnieje mocz, który przybiera kolor ciemnego piwa, oraz jaśnieją stolce. Rozwija się żółtaczka, którą na początku obserwujemy na twardówkach, a następnie na skórze (zażółcenie może być niewielkie, ledwo widoczne aż do bardzo intensywnego).

W Polsce najwyższy procent zakażenia jest w województwach Kujawsko-Pomorski (33,7) oraz Łódzkim (30,7). W Wielkopolsce wynosi on 20,9%.

W rozpoznaniu wirusowego zapalenia wątroby typu A bardzo ważne jest oczywiście przeprowadzenie wywiadu lekarskiego z pacjentem. Przy podejrzeniu wirusowego zapalenia wątroby typu A lekarz zaleca wykonanie badania krwi – zakażony pacjent będzie posiadał we krwi dużą aktywność enzymów wskaźników wątrobowych (aminotransferaza asparaginianowa i alaninowa) jak i wysokie stężenie bilirubiny.

W przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu A nie ma konieczności specjalnego leczenia środkami farmakologicznymi (nie istnieje preparat, który przyspiesza usunięcie wirusa z naszego organizmu) – zazwyczaj wystarczy duża ilość odpoczynku i dieta lekko strawna. W diecie chorego powinna znajdować się duża ilość węglowodanów, normalną ilość białka oraz zmniejszoną tłuszczów. Wirusowe zapalenie wątroby typu A zazwyczaj ustępuje samoistnie po około 6 miesiącach. Ponadto pacjenci w okresie rekonwalescencji powinni unikać preparatów wywołujących cholestazę i metabolizowanych w wątrobie. Jeśli pacjentowi towarzyszy duży świąd można zastosować cholestyraminę.

Profilaktyka nieswoista charakteryzuje się:

• unikaniem dróg zakażenia;
• kontrolowaniem pokarmów i wody (najlepiej, gdy spożywamy pokarmy oddawane wcześniej obróbce termicznej, np. smażone czy pieczone oraz pijemy wodę butelkowaną – szczególnie za granicą);
• dbaniem o higienę osobistą;
• nie dopuszczaniem do kontaktu owadów z pokarmami.

Należy pamiętać, że powikłania wirusowego zapalenia wątroby typu A bywają bardzo groźne i w niektórych przypadkach prowadzą nawet do śmierci, oprócz tego może dojść do nawrotu choroby. Zakażenie HAV charakteryzuje się tym, że nie powoduje przewlekłego zapalenia wątroby, a następnie nowotworu i marskości tego narządu.