Przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego podejrzewają, że dzieła zostały skradzione prawdopodobnie w czasie Powstania Warszawskiego. Znajdowały się wtedy w Muzeum Narodowym w Warszawie. – W 2019 roku pracownicy ówczesnego Wydziału Restytucji Dóbr Kultury zidentyfikowali je w kolekcji hiszpańskiego muzeum Pontevedra – oznajmił podczas konferencji prasowej minister kultury prof. Piotr Gliński. – Odnaleźliśmy dzieła i w oparciu o argumenty prawne udowodniliśmy, że są to obrazy z warsztatu Dierica Boutsa, które były w polskich zbiorach. Następnie przygotowaliśmy wnioski restytucyjne, które z punktu widzenia prawa dowodzą, że jest to własność państwa polskiego. W czerwcu 2021 r. osobiście przekazałem wniosek restytucyjny ministrowi kultury Hiszpanii, a w grudniu 2022 r., po dopełnieniu wszystkich formalności, resort wydał zgodę na wywóz dzieł – dodał.
Zdaniem ministerstwa Polska utraciła podczas II wojny światowej ponad pół miliona dzieł sztuki. Prowadzonych jest ok. 130 procesów restytucyjnych w kilkunastu krajach świata. To element procedury mającej na celu odzyskanie skradzionej własności. Wykorzystywane są też narzędzia online pozwalające przeszukiwać wirtualne zbiory. W odzyskiwaniu dzieł sztuki pomagają często muzealnicy, historycy sztuki z Polski i zagranicy oraz dyplomaci.
Historia dyptyku*
Średniowieczny dyptyk „Mater Dolorosa” oraz „Ecce Homo” z warsztatu Dierica Boutsa (1415/1420–1475) trafił do zbiorów polskich za sprawą Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej w 1883 r. i stał się częścią kolekcji sztuki na zamku w Gołuchowie.
Po wybuchu II wojny światowej, jesienią 1939 r. część zbiorów gołuchowskich, w tym przedmiotowy dyptyk, przewieziono do Warszawy i ukryto w domu przy ul. Kredytowej 12, należącym wówczas do Marii Ludwiki Czartoryskiej. W październiku 1941 r. zabytki te zostały odnalezione przez Niemców. W grudniu dyptyk wraz z pozostałymi obrazami z Gołuchowa trafił do Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie znajdował się co najmniej do wybuchu powstania warszawskiego.
Dokładna data wywozu dyptyku z Polski nie jest potwierdzona źródłowo. Wiadomo jednak, że obrazy te znajdowały się na liście administracji niemieckiej prowadzącej systematyczną grabież dzieł sztuki na terenie okupowanej Polski.
Po wojnie obrazy „Mater Dolorosa” oraz „Ecce Homo” zostały uznane za zaginione i wpisane do bazy strat wojennych prowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2019 r. dzieła zostały zidentyfikowane przez pracownika MKiDN w zbiorach Museo Provincial de Pontevedra w Hiszpanii. W czerwcu 2021 r., po przygotowaniu pełnej dokumentacji, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński przekazał stronie hiszpańskiej oficjalny wniosek restytucyjny.
Obrazy, namalowane w okresie od ok. II poł. XV w. do I ćw. XVI w. w technice oleju i tempery na desce, oprawione w charakterystyczne, prawdopodobnie późniejsze, XVI-wieczne drewniane ramy, przedstawiają popiersia Matki Boskiej Boleściwej oraz Chrystusa w koronie cierniowej. Na ramach dzieł znajdują się inskrypcje będące niedokładną wersją piątej i szóstej zwrotki hymnu „Stabat Mater Dolorosa”.
* opis za Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego
A reparacje kiedy wypłaca ?
Możemy na to liczyć jak na zeszłoroczny śnieg….
Nie wiem czy w ogóle w wypłaca bo przecież w UE nie zajmują się starymi sprawami tylko bieżącymi. Wiem jedno, że jak polski rząd nie będzie się upominał to nikt za nas tego nie zrobi. Wiem jedno,że jak Niemcy nie będą musieli ponieść kosztów to tak samo Putin nie będzie musiał przepraszać Ukrainy.
Rudy i jego towarzysze już załatwili ten temat, czyli NIGDY.
Ładne obrazy.
Przed drugą wojną zamek w Gołuchowie był udostępniony społeczeństwu jako prywatne muzeum Czartoryskich.