Budzisz się wiecznie zmęczony? Zrozum działanie faz snu!

12.12.2024 09:13

Jesteś niewyspany, poirytowany i czujesz, że jakość Twojego wypoczynku nocnego nie jest taka, jaka być powinna? Sprawdź, jak wyglądają poszczególne jego fazy i dlaczego znajomość tych faz jest taka ważna.

Sen jako podstawowa potrzeba organizmu człowieka

Aż 1/3 życia poświęcamy na sen. Ma on szczególne znaczenie dla naszego dobrostanu psychicznego i fizycznego. Jest podstawową biologiczną potrzebą człowieka, bez której po prostu nie jesteśmy w stanie prawidłowo funkcjonować. W czasie snu odpoczywamy, ale mózg cały czas zachowuje aktywność. Narządy wewnętrzne mogą regulować swoją pracę, następuje także odprężenie fizyczne i psychiczne.

Wyróżniamy dwa rodzaje snu:

bez szybkich ruchów gałek ocznych (w skrócie NREM – od non-rapid eye movement sleep),
z szybkimi ruchami gałek ocznych (w skrócie REM – od rapid eye movement).

W ten sposób wskazano dwie ważne fazy snu. Jak wpływają one na wysypianie się i regenerację organizmu? Warto to zrozumieć, by częściej budzić się wyspanym.

Zrozumieć fazy snu

Fazy snu NREM i REM następują po sobie w trakcie nocy cyklicznie i tworzą tzw. cykle snu. Według klasyfikacji stadiów snu Amerykańskiej Akademii Medycyny Snu sen NREM dzieli się na trzy stadia:

N1 – sen najpłytszy,
N2 – sen głębszy,
N3 – sen najgłębszy.

Można również spotkać się z podziałem na: stadium latencji, etap snu płytkiego i dwa stadia snu głębokiego. Najefektywniejszy odpoczynek daje nam sen głęboki, nazywany również wolnofalowym.

Natomiast Sen REM nie dzieli się na stadia i oznaczany jest w kolejnych cyklach jako stadium R. Wybudzenia czy czuwanie w ciągu nocy oznaczane jest jako W od słowa „wake”. W fazie REM mózg skupia się na przetwarzaniu i porządkowaniu emocji, stąd też szybkie ruchy gałek ocznych i marzenia senne (tzn. sny, choć czasem pojawiają się także koszmary). Faza REM pełni bardzo ważną funkcję w rozwoju mózgu – zwłaszcza u dzieci.

Najczęściej kolejność stadiów snu jest następująca: N1 ➔ N2 ➔ N3 ➔ N2 ➔ REM. Każdy cykl kończy się krótkim wybudzeniem, a w ciągu nocy jest ich od 4 do 6. O ile w pierwszej połowie nocy, niedługo po zapadnięciu w sen, cechuje się on dużą ilością stadium N3, czyli snu głębokiego, to w drugiej połowie, po zakończeniu trzech cykli, u osób dorosłych dominuje sen N2 oraz faza REM. U tych, którzy cierpią na niedobór snu i nie wysypiają się, pojawiają się wybudzenia oraz sen N1, czyli płytki, przy którym nietrudno się obudzić, a później trudniej jest ponownie zasnąć.

Co sprawia, że czujemy się wyspani?

Estymuje się, że jeden cykl snu trwa od 80 do 120 minut. Zatem można oszacować, że aby być wyspanym, potrzebujemy minimum czterech 80-minutowych cykli. Przeliczając dalej, można przyjąć, że da się wyspać, śpiąc jedynie 320 minut, czyli nieco ponad 5 godzin. Czy tak jest w istocie? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Optymalna długość snu zależy od wielu czynników, takich jak wiek danej osoby, jej tryb życia czy nawet uwarunkowania genetyczne. Są bowiem takie osoby, które poczują się wyspane już po 5 godzinach snu, a inne nie – nawet przy pełnych sześciu cyklach.

Podczas fazy NREM dochodzi do utrwalania informacji, poprawy i porządkowania naszej pamięci. Można przyrównać ją do procesu oczyszczania organizmu – usuwane są z niego toksyny, a narządy wewnętrzne są w stanie poprawnie wyregulować swoją pracę.

Znajomość faz snu i określenie tego, kiedy powinniśmy zasypiać oraz budzić się o poranku, będzie kluczową kwestią dla wysypiania się. Wybudzenie poranne powinno następować w trakcie fazy snu REM, co jest dla organizmu człowieka całkowicie naturalną kwestią. Zawsze wtedy, gdy w cyklu snu występuje faza REM, fizjologicznie wybudzamy się, choć jeśli dochodzi do tego w środku nocy, możemy tego nie pamiętać. Nasz organizm po prostu płynnie przechodzi do następnego cyklu snu.

Jeśli dzwoni budzik, a akurat jesteśmy w fazie snu głębokiego, to naturalne, że będzie skutkowało to zmęczeniem, nawet mimo tego, że przespaliśmy całą noc. Aby to zmienić, warto skorzystać z kalkulatora faz snu. Pomoże on w ustaleniu godziny zasypiania i pobudki, aby nie dochodziło do szkodliwego w skutkach przerwania snu głębokiego.

Informacje o leku:

Nazwa produktu leczniczego. Senamina, 12,5 mg, tabletki powlekane. Nazwa powszechnie stosowana substancji czynnej. Doksylamina. Dawka/stężenie substancji czynnej. Każda tabletka powlekana zawiera 12,5 mg doksylaminy wodorobursztynianu. Każda tabletka produktu leczniczego Senamina zawiera 50,0 mg mannitolu. Postać farmaceutyczna. Tabletka powlekana. Różowe, owalne, obustronnie wypukłe tabletki powlekane z rowkiem dzielącym. Rowek dzielący jedynie ułatwia przełamanie tabletki w celu ułatwienia jej połknięcia, nie umożliwia podzielenia tabletki na równe dawki. Wskazanie lub wskazania terapeutyczne do stosowania. Krótkotrwałe, objawowe leczenie sporadycznie występującej bezsenności u osób dorosłych. Podmiot odpowiedzialny. Adamed Pharma S.A. Pieńków, ul. M. Adamkiewicza 6A, 05-152, Czosnów, Polska. Informacja została przygotowana na podstawie Ch. P. L. Senamina, 12,5 mg, tabletki powlekane zatwierdzonej 29.08.2024, z którą należy się zapoznać przed zastosowaniem leku.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Źródło: